گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر دی ۱۴۰۱

 

 آنچه در پی می‌آید گزارش ماهانه و اجمالی از وضعیت حقوق بشر در ایران در دوره زمانی دی ماه ۱۴۰۱ است که به همت نهاد آمار، نشر و آثار مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تهیه شده است، این گزارش با توجه به حجم محدود آن و نیز به دلیل عدم اجازه فعالیت گروه‌های مستقل مدافع حقوق بشر در ایران نمی‌تواند بازتاب بی نقص وضعیت حقوق بشر در ایران باشد.

لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل به‌صورت سالانه گزارش مفصل‌‌تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می‌کند.

خلاصه آنچه گذشت:

اخبار نقض حقوق بشر در دی ۱۴۰۱، با قریب به ۵۰ مورد اعدام، محکومیت‌های متعدد، احضارها، نقض گسترده حقوق زندانیان، نقض پایدار آزادی بیان، تجمعات کارگران بخصوص در زمینه معوقات مزدی و موارد دیگری که در استان‌های مختلف رخ داد، همراه بود. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی گردآوری شده که صحت آن‌ها به احراز رسیده است

اعدام

دی ماه با قریب به ۵۰ مورد اعدام همچنان بازگو کننده نقض حق حیات در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران است. بنا بر گزارش نهادهای بین‌المللی، ایران به تناسب سرانه جمعیت و میزان اعدام، رتبه نخست اعدام شهروندان خود در دنیا را دارد. از مهمترین رویداد ها در این باره می‌توان به اجرای حکم محمد مهدی کرمی و محمد حسینی، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری، در پرونده موسوم به “قتل بسیجی روح الله عجمیان” اشاره کرد.

از سوی دیگر، قوه قضاییه از اجرای حکم اعدام علیرضا اکبری، شهروند دوتابعیتی و از مقامات پیشین وزارت دفاع جمهوری اسلامی، خبر داد. وی پیشتر از بابت اتهام “جاسوسی” به اعدام محکوم شده بود.

در ماه سپری شده، حکم ۵ زندانی در زندان اراک، دو زندانی در زندان دیزل آباد کرمانشاه، دو زندانی در زندان کرمان، یک زندانی در زندان دزفول، سه زندانی در ندامتگاه مرکزی کرج، دو زندانی در زندان رجایی شهر کرج و دو زندانی در زندان زاهدان به اجرا در آمد.

به علاوه، جواد روحی، عرشیا تک دستان، مهدی محمدی‌ فرد و کامبیز خروت از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری، از بابت اتهامات «افساد فی الارض» و «محاربه» به اعدام محکوم شدند.

افزون بر این، ابراهیم نارویی، شهروند بازداشت شده در جریان اعتراضات سراسری در زاهدان، توسط دادگاه انقلاب این شهر از بابت اتهام “محاربه” به اعدام محکوم شد.

آزادی اندیشه و بیان

در این ماه، وفا رسولی آذر، مبین حسین زاده، فخرالدین و قادر امیدفر در پیرانشهر، فائزه مدرس و زانیار امجدی (احمدی) در سنندج، حمید حاج جعفر کاشانی در تهران، محمدعلی عربی و محمد فرزان در بیجار، طه رسولیان، احمد عبدالله‌ پور، شاهو عبدالله‌ پور، سینا دشمیر، قادر محمدپور و محسن قادری در پیرانشهر، محیا واحدی، محمد باشک در پاوه، ایمان دستیار، احمد رئیسی، امیر مشعوفی، ارسلان دیوارگر، سعید سیف‌علی و سهیل عربی در تهران، میریوسف یونسی در شاهرود، میراکبر حسینی و سعید محمودی در تبریز و میلاد علوی در تهران بازداشت شدند.

در ماه سپری شده محکومیت های متعددی صورت گرفت که از این تعداد می توان به محکومیت یوسف ظریف به یک‌ سال حبس تعزیری و تحمل ۷۴ ضربه شلاق، جلال امینی به ۳ سال و ۸ ماه، امین درزاده به دو سال حبس، نرگس حسینی به ۴ ماه حبس، مژگان ایلانلو به مجموعا ۹ سال و نه ماه حبس، ۷۴ ضربه شلاق، پرداخت جزای نقدی، ممنوعیت فعالیت و خروج از کشور و ضبط اموال دیجیتال، فرناز حسین زاده به ۴ سال و ۸ ماه حبس تعزیری و تحمل ۷۴ ضربه شلاق، احمدرضا حلبی ساز به ۲ سال حبس قطعی، ممنوع الکاری و ممنوعیت خروج از کشور، فاطمه (فروغ) جمال پور به ۵ سال حبس و ۲ سال تبعید به شهرستان بابل، شقایق خادمی به ۱۶ سال حبس، پری آقایی به ۱۲ سال حبس و محرومیت های اجتماعی، هاشم موذن‌ زاده به ۴ سال حبس تعزیری و سایر مجازات های تکمیلی، میلاد عبدی و مجید امام‌ وردی مجموعا به ۱۰ سال حبس، ممنوعیت خروج از کشور و دیگر مجازاتهای تکمیلی و الیویه وندکاستیل به ۴۰ سال حبس و ۷۵ ضربه شلاق اشاره کرد.

طبق قانون، قاضی نباید کسی را احضار یا جلب کند، مگر آن که دلایل کافی داشته باشد. اگرچه ممکن است کسی که در مظان اتهام قرار گرفته است، پس از پایان دادرسی، تبرئه شود، اما همین زدن برچسب اتهام به دیگری باید دلیل داشته باشد. قاضی در صورت سهل‌انگاری در این مورد، خود مشمول محکومیت انتظامی می‌شود. اما در این حیطه معیارهای مراجع قضایی ایران متناقض با موازین حقوق بشری است.

از این قرار، مریم شکرانی به شعبه سوم بازپرسی دادسرای اوین، آزاده صمدی و مهتاب کرامتی به دادسرای ناحیه ۳۳ اوین، سید ابوالحسن موسوی به دادگاه، مهدی (کیانوش) سنجری باف به شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران، عسل لباسچی و مونا افسامی به شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، بیتا حقانی نسیمی به دادگاه انقلاب ساری و اکبر معصوم بیگی و قارن سوادکوهی به وزارت اطلاعات احضار شدند.

از سوی دیگر، امیر ستاری، مینا علیخانی و رحمت آبجامه جهت تحمل حبس بازداشت و به زندان های تبریز، زنجان و مهاباد راهی شدند.

در ماهی که گذشت، سید محمدرضا موحد در شعبه ۱۳ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب تبریز، مجید شب دینی پاشاکی در دادگاه انقلاب لاهیجان، امیر شیبانی زاوه در شعبه ۷ دادگاه انقلاب مشهد، کتایون ریاحی،‌ بازیگر سینما و تلویزیون، هویار ذهابی در شعبه سوم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب مهاباد، محمد حاجیلو در شعبه ۲ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب خوی و پیمان سالم در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران محاکمه شدند.

به جز این، منزل خانوادگی علی یونسی، دانشجوی محبوس در زندان اوین روز یکشنبه ۱۱ دی ماه، توسط نیروهای امنیتی در تهران تفتیش شد. ماموران برخی از لوازم شخصی اعضای خانواده وی از جمله تلفن های همراه و لپ‌ تاپ‌ آنها را ضبط کرده و با خود بردند.

زندان

در ماهی که گذشت، آرشام (محمود) رضایی و محمد حسین حقیقت منش، دو تن از زندانیان محبوس در زندان رجایی شهر کرج، توسط مسئولان زندان مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. پس از این اقدام، آقای حقیقت منش به یکی از سلول های انفرادی این زندان منتقل و شماری از زندانیان از هواخوری محروم شده اند.

لازم به ذکر است، هاشم خواستار، معلم و کنشگر مدنی و کمال جعفری یزدی، زندانی سیاسی، پس از ضرب و شتم توسط مسئولان زندان به سلول های انفرادی زندان وکیل آباد مشهد منتقل شدند. این دو زندانی همچنین از برقراری تماس و ملاقات با خانواده خود محروم شده اند.

از سوی دیگر، علی اسداللهی، شاعر و نویسنده، علیرغم گذشت بیش از ۵۰ روز از زمان دستگیری، کماکان در زندان تهران بزرگ در بازداشت و بلاتکیفی بسر میبرد.

در دی ماه، مسعود ممتاز، شهروند بهائی ساکن شیراز علیرغم گذشت بیش از یک ماه از زمان دستگیری کماکان در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد. پویا صراف، شهروند بهائی ساکن کرج نیز با گذشت بیش از دو ماه از زمان دستگیری همچنان در بازداشتگاه اداره اطلاعات شیراز موسوم به پلاک ۱۰۰ به صورت بلاتکلیف محبوس است.

در این ماه، الهام مدرسی، آرمیتا عباسی، شهرزاد درخشان، فاطمه حربی، فاطمه جمال‌ پور، نیلوفر شاکری، حمیده زراعی، نیلوفر کردونی، سمیه معصومی، فاطمه نظری‌ نژاد، انسیه موسوی، ژاسمین حاج‌ میرزا محمدی، مائده سهرابی، فاطمه مصلح‌ حیدرزاده و مرضیه میرقاسم، ۱۵ زن بازداشت شده در رابطه با اعتراضات سراسری اخیر، در اعتراض به بلاتکلیفی و بازداشت طولانی مدت، وضعیت نامناسب بهداشتی زندان و شیوع بیماری هایی از قبیل قارچ پوستی، عدم رسیدگی به وضعیت پزشکی بازداشت شدگان و محرومیت از درمان آنها، تراکم بیش از حد ساکنین بند زنان، محرومیت از حق دسترسی به وکیل و همچنین صدور احکام ناعادلانه برای برخی از آنها اعتصاب غذا کردند.

در ضمن، حکم ۴۰ ضربه شلاق محمد محمدرضایی، نماینده سابق بیجار در مجلس شورای اسلامی در زندان این شهرستان به اجرا درآمد.

افزون بر این، داریوش میرشاهی، یکی از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری در مشهد علیرغم گذشت بیش از سه ماه از زمان دستگیری، کماکان در زندان وکیل آباد مشهد در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد.

همینطور، کامیار طاهری، شهروند ساکن محمود آباد علیرغم گذشت بیش از دو ماه از زمان دستگیری، کماکان در زندان آمل در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد.

به علاوه، کیارش کاظمی، شهروند ساکن کرج روز یکشنبه ۳ مهر در جریان اعتراضات سراسری دستگیر شده و از آن زمان تاکنون در زندان قزلحصار کرج در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد.

لازم به ذکر است، فاطمه مثنی، زندانی سیاسی بیمار در زندان اوین، علیرغم حال نامساعد جسمانی و نیاز جدی به درمان تخصصی، کماکان از رسیدگی پزشکی و اعزام به بیمارستان محروم مانده است.

گفتنی است، مهدی معمارراست و مسعود قربانی، دو تن از دانشجویان بازداشتی دانشگاه علوم بهزیستی علیرغم گذشت بیش از دو ماه از زمان دستگیری کماکان در زندان اوین در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرند.

در این ماه، سعیده میرقربانی، وکیل دادگستری اهل بابلسر، علیرغم بیش از ۴۰ روز از زمان دستگیری، کماکان در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد.

به جز این، حامی بهادری، شهروند بهائی ساکن تهران از بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین به زندان تهران بزرگ منتقل شد. وی در تاریخ ۳۰ مهرماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به زندان اوین منتقل شده بود.

به علاوه، آرمیتا عباسی، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری با گذشت بیش از ۹۰ روز از زمان دستگیری، همچنان در زندان کچویی کرج در بازداشت بسر میبرد.

همچنین، رضا رمضان زاده، زندانی سیاسی سابق، علیرغم گذشت ۱۰ روز از زمان دستگیری، کماکان در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین، در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد.

از سوی دیگر، بهروز احسانی اسلاملو، شهروند ساکن تهران علیرغم گذشت ۵۱ روز از زمان دستگیری، کماکان در بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد.

 برخی زندانیان در دوران بازداشت و یا حبس خود در کنار مشکلات هر روزه زندان به ناچار برای شنیده شدن دادخواهی‌شان دست به اعتصاب غذا می‌زنند.

در دی ماه، مهدی بیک، آرمیتا عباسی در زندان کچویی کرج و نرگس بهیاری در زندان اوین در اعتصاب غذا بسر بردند.

در ماهی که گذشت، آرشام (محمود) رضایی و محمد حسین حقیقت منش در زندان رجایی شهر کرج، هاشم خواستار و کمال جعفری یزدی در زندان وکیل آباد مشهد، چهار زندانی محکوم به اعدام در ندامتگاه مرکزی کرج و سه زندانی محکوم به اعدام در زندان خرم آباد به سلول انفرادی زندان های خود منتقل شدند.

حق درمان و رسیدگی پزشکی همواره از مهم‌ترین موارد نقض حقوق زندانیان در ایران به شمار می‌رود.

از این قرار، حامی بهادری و سهیل عربی در زندان تهران بزرگ، نصرالله لشنی و سامان صیدی (یاسین) در زندان رجایی شهر کرج، حسین یزدی در زندان دستگرد اصفهان و مژگان ایلانلو در زندان اوین از دریافت خدمات درمانی مناسب محروم بودند.

اقلیت های ملی و مذهبی

اتنیک ها در دی ماه نیز زیر فشار فزاینده بازداشت‌ ها و احضارها بودند.

در این ماه، علی رضی زاده نظرلو، فعال ترک (آذربایجانی) جهت دفاع از اتهام انتسابی به شعبه ۳ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۳۳ تهران، احضار شد.

لازم به ذکر است، دادگاه تجدیدنظر استان اردبیل حکم جزای نقدی شهروز سلیمانیان، فعال ترک (آذربایجانی) را عینا تایید کرد. آقای سلیمانیان پیشتر توسط شعبه ۱۰۳ دادگاه کیفری دو شهرستان پارس آباد، به پنج میلیون تومان جزای نقدی بدل از ۳ ماه حبس محکوم شده بود.

افزون بر این، یک نوزاد در شهرستان تبریز علیرغم سپری شدن دو هفته از زمان تولد، به دلیل مخالفت اداره ثبت احوال این شهرستان با نام انتخابی، از داشتن شناسنامه محروم مانده است.

اعمال فشار و تهدید اقلیت‌های مذهبی در این ماه نیز ادامه داشت.

در دی ماه، المیرا رحمانی، شهروند بهائی ساکن اصفهان، حسن فتحی خضرلکی، روحانی اهل سنت و امام جمعه روستای قازلیان، محمدرضا صالح زاده، از هواداران جریان “یمانی”، متین گرجی، شهروند بهائی در قائمشهر و نکیسا حاجی پور، شهروند بهائی ساکن تهران بازداشت شدند.

در ماهی که سپری شد، یونس نوخواه، روحانی اهل سنت ساکن پیرانشهر، توسط شعبه ۶ دادگاه ویژه روحانیت تبریز به ۵۸ ماه و ۱۵ روز حبس و خلع دائم لباس روحانیت محکوم شد. شش ماه از حکم حبس صادره علیه این شهروند به مدت چهار سال به حالت تعلیق درآمده است.

همچنین، بدیع خاضعی، شهروند بهائی توسط دادگاه انقلاب تهران به تحمل ۶ سال حبس تعزیری محکوم شد. در صورت تایید این حکم در مرحله تجدیدنظر، با اعمال ماده ۱۳۴ مجازات قانون اسلامی، مجازات اشد یعنی ۵ سال حبس در خصوص وی قابل اجرا خواهد بود.

حقوق کودک

برای برخی از نوجوانان، هنگامی که رشد و بلوغ طبیعی آنها با وقایع ناراحت کننده ای همراه شود، ممکن است برای آنها بسیار سخت و تحمل ناپذیر باشد. احساسات بسیار قوی همراه با ترس، استرس، سردرگمی، عدم اطمینان، فشار برای موفقیت و همچنین بدست آوردن توانایی فکر کردن در مورد اتفاقات به روش جدید برتوانایی حل مسئله و نحوه تصمیم گیری نوجوانان تاثیر می گذارد، و گاهی این فشارها ذهن خام و بی تجربه ی کودک را به سمت خودکشی برای رهایی از موقعیت مذکور سوق می دهد. سهم نوجوانان ایرانی از خودکشی‌های سالانه از سوی سازمان پزشکی قانونی بیش از ۷ درصد اعلام شده است.

در این ماه، دو نوجوان ۱۵ ساله در سنندج از طریق پرت کردن خود از پل، قصد خودکشی داشتند که یک شهروند مانع اقدام یکی از آنها شده و دیگری خود را پرتاب کرد.

از سوی دیگر، یک دختر ۱۶ ساله در شهرستان خمین با انگیزه ناموسی توسط پدر و دایی خود مورد ضرب و شتم قرار گرفت و پس از انتقال به بیمارستان بر اثر شدت جراحات وارده جان باخت. متهمان به قتل هم اکنون در بازداشت بسر میبرند.

افزون بر این، یک کودک ۱۲ ساله در پی تیراندازی بی ضابطه ماموران نیروی انتظامی به یک خودرو در جاده لامرد بستک کشته شد.

در ماهی که گذشت، یک کارگر ۳۸ ساله ساکن خلیل‌آباد، اول، دو فرزندش را کشت و سپس، خودش را حلق‌آویز کرد.

در این ماه، ستاره ریگی نوجوان ۱۷ ساله، توسط شعبه دو دادگاه انقلاب زاهدان به دو میلیون و پانصدهزار تومان و انجام یک تحقیق علمی در خصوص بررسی قوانین و مقررات موجود مربوط به انجام اعتراضات قانونی در ایران محکوم شد.

به جز این، جلسه بازپرسی هویار ذهابی، نوجوان ۱۷ ساله اهل مهاباد، توسط شعبه سوم بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب این شهرستان برگزار شد.

افزون بر این، ماهان بابایی ۱۴ ساله، مانی نوری ۱۷ ساله در جوانرود توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.

زنان

در ماهی که گذشت، یک مرد در پاکدشت، همسرش را از پنجره ساختمان پرتاب کرده و به قتل رساند. متهم پس از بازداشت، اختلافات خانوادگی را انگیزه این اقدام عنوان کرد.

همچنین، روز چهارشنبه ۱۴ دی ماه، مژگان ولیان زاده، شهروند ساکن بهبهان به دلیل ضبط ویدئویی از یک فرد که به بهانه “امر به معروف و نهی از منکر” برای وی ایجاد مزاحمت کرده بود، توسط نیروهای امنیتی همراه با ضرب و شتم بازداشت و به زندان سپیدار اهواز منتقل شد.

همینطور، فرمانده انتظامی شهرستان بوشهر از بازداشت “تعدای دختر” در پی درگیری با یک زن “آمر به معروف” در این شهر خبر داد و گفت، خودروی این افراد توقیف و پس از تشکیل پرونده برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شدند.

گفتنی است، دادگاه تجدیدنظر استان تهران، محکومیت نوشین کشاورزنیا، پژوهشگر اجتماعی و فعال حقوق زنان به پنج سال حبس تعزیری را عینا تایید کرد.

به علاوه، پیش نویس لایحه جدید تعزیرات در حال تهیه و تدوین است که در فصل یازدهم آن به تشدید مجازات سقط جنین پرداخته شده است. به این ترتیب علاوه بر زن باردار، اشخاصی که به زن باردار در سقط جنین یاری برسانند مانند پزشکان، ماماها، فروشندگان دارو و حتی کسانی که در زمینه سقط جنین آگاهی رسانی می کنند نیز با مجازات هایی منجمله از ۶ ماه تا ۲۵ سال حبس، جزای نقدی و ابطال پروانه کار مواجه خواهند شد.

کارگران و اصناف

در ماهی که سپری شد ۱۹۱ کارگر در سایه فقدان ایمنی محیط و شرایط کار در اقصی نقاط کشور دچار حادثه شدند. ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده ‌که رتبه بسیار پایینی است.

 در دی ماه، عدم رعایت ایمنی کار ۹۹ کارگر را مصدوم و ۹۲ تن دیگر را به کام مرگ کشاند.

از اخبار مرتبط در این حوزه می توان مرگ و مصدومیت ۸ کارگر از جمله یک کودک کار در قزوین، مرگ و مصدومیت ۱۲ کارگر در دامغان، تهران، اصفهان و طبس، مرگ دو کارگر در یزد و کوهرنگ، مرگ و مصدومیت ۳ امدادگر در اردبیل، مرگ و مصدومیت ۴۹ کارگر در آذرشهر، بروجن و دامغان، مرگ و مصدومیت ۷ کارگر در طالقان، خاتم و اسلام آباد غرب، مرگ ۵ کارگر از جمله ۳ معدنچی در شهرهای اردکان، بوئین زهرا و محلات، مرگ و مصدومیت ۹ کارگر در تبریز، مشهد و عباس آباد، مرگ و مصدومیت ۴ کارگر در کاشان، اصفهان و تهران و مرگ و مصدومیت ۹ کارگر در تبریز، مشهد و عباس آباد اشاره کرد.

لازم به ذکر است، یک کارگر شهرداری ارومیه در پی مشکلات معیشتی و عدم دریافت مطالبات مزدی خود، دست به خودکشی زد و جانش را از دست داد. همچنین یک کارگر پیمانکاری پتروشیمی چوار ایلام، در پی اخراج از محل کار از طریق خوردن قرص برنج دست به خودکشی زد و جانباخت.

به علاوه، مازیار سیدنژاد، فعال کارگری توسط دادگاه انقلاب تهران به ۳ سال حبس، ممنوعیت خروج از کشور و سایر مجازات های تکمیلی محکوم شد.

در این ماه، دادگاه تجدیدنظر، محکومیت رضا شهابی، از اعضای هیئت مدیره سندیکای کارگران شرکت اتوبوسرانی تهران و حسن سعیدی، از اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه را، به ۶ سال حبس تعزیری، دو سال تبعید و ممنوعیت عضویت در احزاب و فعالیت در شبکه های اجتماعی تایید کرد.

اگر چه که کارگر و کار انجام شده توسط او، دارای منزلت و جایگاه بسیار بالایست، ولی متاسفانه این جایگاه مورد توجه مسئولین، کارگزاران و کارفرمایان قرار نمی گیرد و در بسیاری از مواقع، این قشر ضعیف جامعه موفق به اخذ معوقات مزدی و رسیدن به مطالبات حداقلی خود نمی شوند، و یا بدون دلایل موجه از کار اخراج و یا تعدیل می‌شوند. به همین خاطر در بسیاری از موارد برای تحقق خواسته های خود ایجاد تجمعات اعتراضی را برمی گزینند.

در دی ماه، دستکم ۳۱ تجمع اعتراضی برگزار شد که از مهمترین آنها میتوان به تجمع اعتراضی کشاورزان اصفهان، کارکنان شاغل در صنعت نفت و گاز در شهرهای هرمزگان، خوزستان، عسلویه، جم، قشم، دهلران، اهواز، ایلام، شیراز و جزیره خارک، کارگران شرکت (ODCC) در پتروشیمی گچساران، کارگران شرکت عملیات غیر صنعتی ماهشهر، کارگران روغن نباتی جهان در زنجان، کارکنان شرکت نفتی آذر مهران و کارکنان رسمی نفت در پالایشگاه اراک اشاره کرد.

افزون بر این، بازنشستگان تامین اجتماعی شهرستان شوش و کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در شهرهای ایذه، تاکستان، یزد، جغتای، الیگودرز، دورود، خلخال و مشهد برای تحقق خواسته های خود دست به تجمعات اعتراضی زدند.

همچنین، سارا سیاه پور، فعال صنفی معلمان تهران توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب این شهر به ۶ سال حبس و دو سال ممنوعیت خروج از کشور و محرومیت های اجتماعی محکوم شد. در صورت تایید این حکم در مرحله تجدیدنظر، با اعمال ماده ۱۳۴ مجازات قانون اسلامی، مجازات اشد یعنی ۵ سال حبس در خصوص وی قابل اجرا خواهد بود.

بهداشت و محیط زیست

در این ماه، یک محیط بان در پی تیراندازی شکارچیان غیرمجاز در شوشتر، دچار مصدومیت شد.

حق بر محیط زیست و مبانی فلسفی آن، از قواعد حقوق بشر و حقوق طبیعی نشأت گرفته شده است. ابتدایی ترین حق طبیعی انسان در این کره خاکی، «حق حیات» است. اما طی دهه های اخیر به دلیل استفاده بی رویه از منابع طبیعی، عدم نظارت و توجه به مباحث زیست محیطی و الگوهای صحیح، محیط زیست طبیعی به شدت مورد صدمه واقع شده است. هرانا در این حوزه گزارشاتی از هفته اول، دوم، سوم و چهارم با هدف آگاهی سازی گردآوری کرده است.

خشونت نظامی و قضایی و امنیت شهروندان

کولبری، شغلی کاذب و مشقت بار است که مردم مناطق مرزی در پی فقدان فرصت های شغلی به آن روی می آورند و سالانه ده ها تن در مواجهه با خطرات طبیعی و یا در پی شلیک نیروهای مرزبانی کشته و‌ یا زخمی می شوند.

در ماهی که سپری شد، یک کولبر ۱۶ ساله، در پی تعقیب و گریز نیروهای نظامی، از ارتفاعات مرزی شهرستان نوسود سقوط کرد و دچار مصدومیت شد.

همینطور، دو کولبر نوجوان در ارتفاعات مرزی هنگه ژال شهرستان بانه دچار سرمازدگی شدند. در این حادثه یک کولبر جان خود را از دست داده و یک تن دیگر به شدت مصدوم و به بخش مراقبت های ویژه منتقل شده است.

به علاوه، یک کولبر در پی سقوط از ارتفاع در مناطق مرزی نوسود، جان خود را از دست داد.

لازم به ذکر است، در پی تعقیب و گریز نیروهای نظامی در محور راسک_پیشین، ‌خودروی سوختبران واژگون شده و بر اثر آن دو سوختبر جان باخته و زخمی شدند.

از سوی دیگر، یک نوجوان ۱۷ ساله در قزوین با هویت مهرداد ملک در پی تیراندازی ماموران نیروی انتظامی کشته شد.

در دی ماه، تعدادی از بازیکنان فعلی و سابق یکی از تیم‌ های فوتبال تهران، به دلیل شرکت در یک مهمانی خصوصی در شهر دماوند، توسط نیروی انتظامی بازداشت شدند. ورود به حریم خصوصی شهروندان و مداخله در امور فردی آنان از جمله انتقاداتی است که به نظام قضایی و انتظامی ایران وارد است.

۱– گزارشاتی که توجهات زیادی به خود جلب کرد

در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در دی ماه که با حساسیت و توجه بیشتری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی است که این توجه بیشتر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌ها به لحاظ حجم نقض حقوق بشر در ایران نیست.

از مهم‌ترین اخبار که در این ماه بازتاب بسیار گسترده‌ای در کشور داشت،می توان به اجرای حکم اعدام محمد مهدی کرمی و محمد حسینی، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری، اجرای حکم اعدام علیرضا اکبری، شهروند دوتابعیتی و از مقامات پیشین وزارت دفاع جمهوری اسلامی، کشته شدن سها اعتباری کودک ۱۲ ساله در پی تیراندازی نیروی انتظامی، محکومیت عرشیا تک دستان، معترض ۱۸ ساله به اعدام، تداوم بازداشت فاطمه سپهری در زندان وکیل آباد مشهد، بازداشت نواب ابراهیمی، مدرس آشپزی، بازداشت مژگان ولیان زاده به دلیل تصویربرداری از «آمر به معروف»، محکومیت جواد روحی، از بازداشت شدگان اعتراضات سراسری به اعدام، تداوم بازداشت آرمیتا عباسی در زندان کچویی کرج، بازداشت های پرتعداد در زاهدان و تداوم فشارها بر خانواده مجیدرضا رهنورد با گذشت چهل روز پس از اعدام او اشاره کرد.

۲– گزارشاتی که علی‌رغم اهمیت با بی‌توجهی روبرو شدند

در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری، اساساً با کم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم‌توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

از مهم‌ترین خبرها که در این ماه با بی توجهی رسانه ها و مردم روبرو شدند، میتوان به خودکشی دو کارگر در ارومیه و ایلام و مصدومیت یک کولبر ۱۶ ساله بر اثر سقوط از ارتفاع در نوسود اشاره کرد.